ما مامور به تلاش برای دیدن حضرت
نیستیم بلکه وظیفه خود را به عنوان منتظر واقعی بشناسیم و عمل کنیم و ادعای
ملاقات را
از هر کسی نپذیریم ، بسیاری از مواردی که در این زمینه ادعا می
شود هیچ دلیلی بر این که کسی که دیده شده امام زمان(عج) بوده وجود ندارد اما لازم است که درباره بحث امکان دیدار با امام زمان(عج) به نکاتی اشاره کنیم :
1- عبید بن زراره می گوید :« از امام صادق (ع) شنیدم که می فرمود :«مردم امامشان را از کف داده اند ، او در موسوم حج ، بر اعمال مردم ناظر است ، آنها را می بیند ولی آنها او را نمی بینند ».(1)
2- از امام رضا (ع) درباره قائم(عج) سوال شد ، فرمود : جسمش دیده نمی شود ، و نامش برده نمی شود . (2)
3- حسن بن علی بن فضال می گوید : از امام رضا (ع) شنیدم که فرمود : « خضر(ع) از آب حیات نوشید و تا نفخ صور زنده است ، نزد ما می آید ، به ما سلام می کند ، صدایش را می شنویم اما خودش را نمی بینیم . »تا اینکه فرمود : « و خداوند ، در دورۀ غیبت ، به وسیلۀ او غربت و تنهایی قائم ما را به انس و الفت بدل خواهد کرد . (3)
4- ابوهاشم جعفری می گوید :« شنیدم که امام هادی (ع) فرمود :«جانشین من فرزندم حسن است ، با جانشین بعد از جانشین چه خواهید کرد؟» عرض کردم : « فدایت شوم چرا چنین چیزی می فرمایید؟» فرمود : « زیرا شما خودش را نمی بینید و جایز نیست با نامش از او یاد کنید .» عرض کردم ، « پس چگونه از او یاد کنیم ؟» فرمود : « بگویید حجت آل محمد »(4)
5- در بخشی از حدیث حکیمه دختر امام جواد(ع) آمده است :« ...خداوند ، ولی الله را از دیدگان بندگانش پنهان می کند و هیچکس او را نمی بیند تا اینکه جبرئیل اسبش را به او تقدیم می کند تا آنچه در علم خدا شدنی است انجام گیرد.»(5)
6- امام صادق (ع) فرمود : امیرالمومنین علی(ع) فرمود : « بدانید که زمین از حجت خدا خالی نیست اما خداوند به واسطۀ ستم و نادانی مردم ، دیدۀ ایشان را از دیدارش می پوشاند ، و اگر زمین لحظه ای از حجت خدا خالی باشد اهلش را در خود فرو خواهد برد ، اما حجت خدا ، مردم را می شناسد ولی مردم او را نمی شناسند همان طور که یوسف ، مردم (برادرانش) را می شناخت و آنها او را نمی شناختند.»(6)
7- اسحق بن عمار می گوید :« قائم(عج) دو غیبت دارد ، یکی طولانی و دیگری کوتاه ، در اولی(کوتاه) جز شیعیان خاص او کسی از محلش اطلاع ندارد و در دومی (طولانی) جز دوستان خاصش کسی مکانش را نمی داند .»(7)
از روایات اینگونه بر می آید که مقصود از ندیدن آن حضرت بعد از دورۀ غیبت صغری ، این است که گرفتن دستورات دینی از آن حضرت ، به طور مستقیم و بدون وساطت نواب اربعه ، ممکن نیست ، ولی ملاقات بعضی خواص برای انجام کاری غیر از گرفتن دستورات دینی ، که وظیفه نواب اربعه است ، غیر ممکن نیست حال آنکه با مطالعه زندگی بعضی از بزرگان و نخبگان اینگونه بر می آید که آن حضرت را زیارت کرده اند و در این هیچ تردیدی نیست.
پی نوشت :
1- اثبات الهداه،ج3،ص443،روایت19
2- اثبات الهداه،ج3،ص477،روایت170
3- اثبات الهداه،ج3،ص480،روایت181
4- اثبات الهداه،ج3،ص490،روایت229
5- اثبات الهداه،ج3،ص506،روایت315
6- اثبات الهداه،ج3،ص532،روایت463
7- اثبات الهداه،ج3،ص534،روایت475
از هر کسی نپذیریم ، بسیاری از مواردی که در این زمینه ادعا می
شود هیچ دلیلی بر این که کسی که دیده شده امام زمان(عج) بوده وجود ندارد اما لازم است که درباره بحث امکان دیدار با امام زمان(عج) به نکاتی اشاره کنیم :1- عبید بن زراره می گوید :« از امام صادق (ع) شنیدم که می فرمود :«مردم امامشان را از کف داده اند ، او در موسوم حج ، بر اعمال مردم ناظر است ، آنها را می بیند ولی آنها او را نمی بینند ».(1)
2- از امام رضا (ع) درباره قائم(عج) سوال شد ، فرمود : جسمش دیده نمی شود ، و نامش برده نمی شود . (2)
3- حسن بن علی بن فضال می گوید : از امام رضا (ع) شنیدم که فرمود : « خضر(ع) از آب حیات نوشید و تا نفخ صور زنده است ، نزد ما می آید ، به ما سلام می کند ، صدایش را می شنویم اما خودش را نمی بینیم . »تا اینکه فرمود : « و خداوند ، در دورۀ غیبت ، به وسیلۀ او غربت و تنهایی قائم ما را به انس و الفت بدل خواهد کرد . (3)
4- ابوهاشم جعفری می گوید :« شنیدم که امام هادی (ع) فرمود :«جانشین من فرزندم حسن است ، با جانشین بعد از جانشین چه خواهید کرد؟» عرض کردم : « فدایت شوم چرا چنین چیزی می فرمایید؟» فرمود : « زیرا شما خودش را نمی بینید و جایز نیست با نامش از او یاد کنید .» عرض کردم ، « پس چگونه از او یاد کنیم ؟» فرمود : « بگویید حجت آل محمد »(4)
5- در بخشی از حدیث حکیمه دختر امام جواد(ع) آمده است :« ...خداوند ، ولی الله را از دیدگان بندگانش پنهان می کند و هیچکس او را نمی بیند تا اینکه جبرئیل اسبش را به او تقدیم می کند تا آنچه در علم خدا شدنی است انجام گیرد.»(5)
6- امام صادق (ع) فرمود : امیرالمومنین علی(ع) فرمود : « بدانید که زمین از حجت خدا خالی نیست اما خداوند به واسطۀ ستم و نادانی مردم ، دیدۀ ایشان را از دیدارش می پوشاند ، و اگر زمین لحظه ای از حجت خدا خالی باشد اهلش را در خود فرو خواهد برد ، اما حجت خدا ، مردم را می شناسد ولی مردم او را نمی شناسند همان طور که یوسف ، مردم (برادرانش) را می شناخت و آنها او را نمی شناختند.»(6)
7- اسحق بن عمار می گوید :« قائم(عج) دو غیبت دارد ، یکی طولانی و دیگری کوتاه ، در اولی(کوتاه) جز شیعیان خاص او کسی از محلش اطلاع ندارد و در دومی (طولانی) جز دوستان خاصش کسی مکانش را نمی داند .»(7)
از روایات اینگونه بر می آید که مقصود از ندیدن آن حضرت بعد از دورۀ غیبت صغری ، این است که گرفتن دستورات دینی از آن حضرت ، به طور مستقیم و بدون وساطت نواب اربعه ، ممکن نیست ، ولی ملاقات بعضی خواص برای انجام کاری غیر از گرفتن دستورات دینی ، که وظیفه نواب اربعه است ، غیر ممکن نیست حال آنکه با مطالعه زندگی بعضی از بزرگان و نخبگان اینگونه بر می آید که آن حضرت را زیارت کرده اند و در این هیچ تردیدی نیست.
پی نوشت :
1- اثبات الهداه،ج3،ص443،روایت19
2- اثبات الهداه،ج3،ص477،روایت170
3- اثبات الهداه،ج3،ص480،روایت181
4- اثبات الهداه،ج3،ص490،روایت229
5- اثبات الهداه،ج3،ص506،روایت315
6- اثبات الهداه،ج3،ص532،روایت463
7- اثبات الهداه،ج3،ص534،روایت475
محمد حسین مهری
